Het is een vraag die menig heftruckchauffeur stelt tijdens zijn opleiding: vergoedt een verzekeringsmaatschappij de schade als op het bedrijf een ongeval plaatsvindt? En welk financieel risico loopt de chauffeur zelf bij een bedrijfsongeval? Dit artikel geeft antwoord inclusief vijf tips om te voorkomen dat uw bedrijf ‘grove nalatigheid’ kan worden verweten.
Eerst het antwoord op de laatste vraag: in beginsel is de werkgever aansprakelijk bij een bedrijfsongeval. Hij dient ervoor te zorgen dat heftruckchauffeurs hun werk goed en veilig kunnen uitvoeren zonder daarbij letsel of andere schade op te lopen. Als toch letsel of schade ontstaat? Dan dient de werkgever de schadevergoeding te betalen. Alleen als de heftruckchauffeur willens en wetens roekeloos heeft gehandeld of met opzet het ongeval heeft veroorzaakt, is de werkgever niet aansprakelijk.
Wat nu als de heftruckchauffeur een ongeval veroorzaakt omdat zijn aandacht is verslapt en hij ietwat onvoorzichtig is geworden? Dan is de werkgever toch aansprakelijk. Hij dient zijn medewerkers te beschermen tegen hun eigen onvoorzichtigheid, vooral als die het gevolg is van routine. Met andere woorden: werkgevers moeten ermee rekening houden dat werknemers wel eens onvoorzichtig kunnen zijn en dus zoveel mogelijk voorkomen dat heftruckchauffeurs bij routinematige werkzaamheden fouten maken.
Waarschuwingsstickers niet voldoende
Op de website Judex.nl staat het voorbeeld van een uitzendkracht die een verpakkingsmachine bediende. Toen de machine vastliep, heeft de uitzendkracht geprobeerd – zonder de machine stil te zetten – de verpakkingen los te maken. Daarbij is hij gewond geraakt. De rechter oordeelde dat het bedrijf aansprakelijk is. Het had rekening moeten houden met onvoorzichtigheid van de uitzendkracht, die dagelijks met de machine werkte. Het bedrijf had bijvoorbeeld kunnen onderzoeken of de machine beter kon worden beveiligd.
Zelfs als de machine was voorzien van waarschuwingsstickers en een stopknop, had de werkgever nog steeds aansprakelijk kunnen worden gesteld. In een ander geval oordeelde de rechter namelijk dat het waarschuwen voor gevaren, het geven van schriftelijke en mondelinge instructies en het aanbrengen van waarschuwingsstickers niet in alle gevallen voldoende was. De werkgever had ermee rekening moeten houden dat een werknemer door de dagelijkse omgang met een machine niet altijd alle voorzichtigheid in acht neemt. Dat is in feite ook het geval bij een heftruckchauffeur die elke dag op zijn heftruck zit.
Geen geld bij ‘grove nalatigheid’
Gelukkig zijn bedrijven verzekerd voor situaties waarin medewerkers schade oplopen door een ongeval. Daarvoor hebben zij een aansprakelijkheidsverzekering afgesloten. Keert die verzekering altijd uit? Volgens het Verbond van Verzekeraars is dat in principe het geval, behalve als er sprake is van opzet of grove nalatigheid. Dat roept vragen op: wanneer is sprake van grove nalatigheid?
In ieder geval kunnen bedrijven een aantal maatregelen nemen om de kans te verkleinen dat hen grove nalatigheid wordt verweten:
- Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E). Bedrijven zijn wettelijk verplicht om de risico’s in kaart te brengen met een RI&E, maar cijfers laten zien dat slechts 40 procent van het midden- en kleinbedrijf de RI&E op orde heeft.
- Keuren van trucks en stellingen. Heftrucks en andere werkmaterieel zoals magazijnstellingen dienen periodiek te worden gekeurd. Het beste bewijs daarvoor is de keuring te laten uitvoeren door een gecertificeerde organisatie, denk aan BMWT-Keur of VA-Keur.
- Opleiden van chauffeurs. Volgens de Arbo-wet dienen heftruckchauffeurs een gedegen instructie te ontvangen. Een heftruckopleiding is niet verplicht, maar wel het beste bewijs voor die gedegen instructie.
- Code Gezond en Veilig Magazijn. Een bedrijf dat echt werk wil maken van veiligheid, moet meer doen dan risico’s inventariseren, hulpmiddelen keuren en mensen opleiden. De Code Gezond en Veilig Magazijn biedt daarvoor een goede toolkit. Op www.cgvm.nl staan de tien belangrijkste risico-hotspots in magazijnen met de maatregelen die bedrijven kunnen nemen om die risico’s in te perken.
- Schakel de Arbeidsinspectie in. En als onverhoopt dan toch een ongeval plaatsvindt, neem dan contact op met de Arbeidsinspectie (de voormalige Inspectie SZW). Dat is vooral belangrijk bij een ernstig ongeval, bijvoorbeeld bij een overlijden of ziekenhuisopname. Beter dat u zelf contact opneemt dan iemand anders.
Kortom: zowel medewerkers als bedrijven kunnen veel doen om de financiële schade na een bedrijfsongeval te voorkomen. Vraag is echter of daadwerkelijk alle schade door de verzekeraar wordt vergoedt. Denk alleen al aan de reputatieschade die een ongeval kan veroorzaken. Tot slot: een financiële schadevergoeding verzacht natuurlijk nooit al het leed dat een ongeval kan veroorzaken.