Stel dat je slachtoffer wordt van een heftruckongeval. Wat zijn dan de gevolgen? En hoe groot is de financiële schade? Letselschadeadvocaat Coen de Koning, mede-oprichter van Slot Letselschade, vertelt waarom het bij serieus letsel een goed idee kan zijn om de werkgever aansprakelijk te stellen en de kosten op hem te verhalen. “De kosten van een ongeval kunnen spectaculair hoog zijn.”
Veel mensen die na een arbeidsongeval bij een letselschadeadvocaat aankloppen, zijn verbitterd. “Ze hadden verwacht dat hun werkgever goed voor hen zou zorgen en dat ze bij langdurige arbeidsongeschiktheid een goede uitkering zouden krijgen. Als ze vervolgens ontdekken waar ze daadwerkelijk recht op hebben, zijn ze ontluisterd. Zeker als de werkgever niet of nauwelijks meer iets van zich laat horen. Vaak geldt: uit het oog, uit het hart”, vertelt De Koning, die sinds 1994 als advocaat actief is op het gebied van letselschade en aansprakelijkheidsrecht. “Wij proberen de gevolgen van eerder ontstane ellende op te lossen. Dat is dankbaar werk, omdat we deze mensen goed kunnen helpen. Maar liever zie ik dat er geen ongevallen gebeuren.”
Meer dan alleen inkomenschade
De financiële gevolgen van een arbeidsongeval worden vaak onderschat. Dat een heftruckchauffeur met een verbrijzelde voet niet meer aan het werk kan en daardoor inkomensschade oploopt, begrijpen de meeste mensen wel. Als die heftruckchauffeur een tijdelijk contract had, kan die inkomensschade direct al flink oplopen. “De meeste mensen komen maar net rond als ze werken. Als ze dan arbeidsongeschikt worden zitten ze vaak direct al in de problemen. En niet alleen omdat ze minder geld ontvangen. Wat ze vergeten, is dat die heftruckchauffeur met zijn verbrijzelde voet ook thuis niet alles meer kan. Hij kan bijvoorbeeld niet meer op een ladder staan, waardoor hij een schildersbedrijf moet inhuren voor het verven van zijn huis. Vaak zijn het mensen met een inkomen lager dan modaal die niet het geld hebben om dit soort klussen uit te besteden.”
Sommige mensen kunnen bij de gemeente aankloppen voor huishoudelijke hulp, maar dat potje is vaak beperkt. “Als er een mantelzorger is, moet die van de gemeente de huishoudelijke klusjes overnemen. Vaak is dat de partner, die er opeens allerlei taken bij krijgt en andere dingen daarvoor moet laten”, vertelt De Koning. “Een bedrijfsongeval gaat dus gepaard met heel veel kosten waarmee mensen geen rekening houden. En die spectaculair hoog kunnen zijn als je alles doorrekent.”
Haalgeld in plaats van brenggeld
De werknemer kan zijn werkgever aansprakelijk stellen voor die kosten. Die is daarvoor verzekerd en vindt het vaak prima om aansprakelijk gesteld te worden. Dat is immers nodig om een beroep op die verzekering te kunnen doen. “Maar er zijn ook werkgevers die het belachelijk vinden als een werknemer met letsel een compensatie voor alle kosten probeert te krijgen”, aldus de Koning. “In ieder geval mag de werknemer dat vrijwel altijd zelf uitzoeken. Werkgevers nemen zelden zelf het initiatief om dit samen met de werknemer op te lossen. Het is haalgeld, geen brenggeld. Als je het niet zelf haalt, krijg je het niet.”
Een letselschadeadvocaat helpt het geld te halen. Dat begint met het aansprakelijk stellen van de werkgever. Daarvoor is informatie over het ongeval nodig. “Allereerst kijken we of er een onderzoeksrapport beschikbaar is. Sinds 1 januari vraagt de Arbeidsinspectie allereerst aan de werkgever om een rapport op te stellen in de hoop dat het leereffect dan groter is. Maar ook in dat geval heeft de Arbeidsinspectie zelf al de feiten vastgesteld om het rapport van de werkgever goed te kunnen beoordelen.”
Bewijsplicht ligt bij werkgever
Als er geen rapport beschikbaar is, kijkt de letselschadeadvocaat of de feiten voldoende zijn om de werkgever aansprakelijk te stellen. “Vaak is dat bij een arbeidsongeval niet ingewikkeld. Meestal volstaat het om aan te tonen dat een ongeval onder werktijd heeft plaatsgevonden. Dan is het aan de werkgever om te bewijzen dat hij voldoende heeft gedaan om dat te voorkomen. Veel werkgevers vinden dat de werknemer beter had moeten opletten, maar de jurisprudentie zegt iets heel anders: daar waar gehakt wordt, vallen spaanders. En als er spaanders vallen, moet de werkgever die maar opruimen. Maar het besef dat de werkgever bijna altijd aansprakelijk is, leeft bij de meeste bedrijven helemaal niet.”
Wat dat betreft, is het prettiger werken met verzekeraars. Die trekken niet graag de portemonnee, maar hebben voldoende kennis en ervaring om te snappen dat de werkgever bijna altijd aansprakelijk is. “Wat de discussie lastig maakt, is dat veel werkgevers bij hun verzekeraar een hoog eigen risico hebben. Die werkgevers blijven lang bij de discussie betrokken omdat ze willen voorkomen dat ze dat eigen risico moeten betalen.”
Naar de rechter
Als de aansprakelijkheid toch wordt afgewezen door de werkgever of verzekeraar, stapt De Koning in negen van de tien gevallen naar de rechter. “Als we ervan overtuigd zijn dat de werkgever aansprakelijk is, laten we het er vrijwel nooit bij zitten. Daarbij gaan wij vooral af op het feitenverslag of onderzoeksrapport van de Arbeidsinspectie. Als die niet beschikbaar zijn, zal de rechter daarop wachten. Dat kan helaas maanden en soms zelfs meer dan een jaar duren, zeker als de werkgever niet meewerkt. Als de feiten helemaal niet vastgesteld kunnen worden, wordt dat door de rechter in het nadeel van de werkgever uitgelegd. De werkgever zal er uiteindelijk dus niet van profiteren als hij stil zit.”
Alleen als sprake is van opzet of bewust roekeloos gedrag, ligt de aansprakelijkheid bij de medewerker. “Van bewust roekeloos gedrag is sprake als je al zeer indringend en bij herhaling bent gewaarschuwd, maar toch het gevaar blijft opzoeken. Dat wordt vrijwel nooit aangenomen. Wat soms wel wordt aangenomen, is dat de werkgever niets meer had kunnen doen dan hij heeft gedaan. Dat betekent formeel dus niet dat de werknemer schuldig is, maar dat de werkgever niet schuldig is. Toch voelt dat vaak alsof de schuld bij de werknemer ligt.”
Kosten voor de tegenpartij
Van de bedrijfsongevallen die Slot Letselschade aanneemt, eindigt meer dan 95 procent in het voordeel van de werknemer. Dat betekent dat de uitkomst dan is dat de werkgever aansprakelijk is. Daarna kan het gesprek over de letselschadevergoeding beginnen. “Natuurlijk zijn we dan intussen bezig geweest met het vaststellen van de letselschade. Zo voorkomen we tijdverlies als de aansprakelijkheid eenmaal vaststaat. En misschien goed om te weten: zodra de aansprakelijkheid is vastgesteld, zijn ook de kosten van de letselschadeadvocaat voor de tegenpartij. Daar heeft de werknemer dus geen last meer van. Overigens bieden we vaak vooraf al aan om de kosten voor onze eigen rekening te nemen als de aansprakelijkheid niet wordt vastgesteld.”