De vraag naar magazijnpersoneel blijft groot. Zo groot, dat met name bedrijven in Zuid- en Oost-Nederland moeite hebben om hun vacatures in te vullen. Wat is nu precies de stand van zaken in arbeidsmarkt? En wat zijn de gevolgen voor heftruckchauffeurs en andere logistiek medewerkers? Wij vroegen het aan Girbien de Bruin, directeur logistiek en industrie bij Tempo-Team.
Door de hoge inflatie groeide de economie in 2022 en 2023 minder sterk dan voorheen. Mede daardoor daalde het aantal vacatures zes kwartalen op rij. Desondanks houdt de krapte op de arbeidsmarkt aan, stelt Girbien de Bruin. Als directeur logistiek en industrie bij uitzendorganisatie Tempo-Team houdt zij de arbeidsmarkt nauwlettend in de gaten. “De werkloosheid lag in het eerste kwartaal van dit jaar op 3,7 procent. Dat betekent een lichte stijging ten opzichte van de kwartalen daarvoor. Maar als je op lange termijn kijkt, is de werkloosheid nog steeds stabiel laag. Oftewel: de ontspanning op de arbeidsmarkt was vorig jaar maar heel beperkt.”
De Bruin laat meer cijfers zien. In het eerste kwartaal van dit jaar telde Nederland 11,6 miljoen banen en 9,8 miljoen werkenden. Beide getallen zijn een fractie hoger dan in het laatste kwartaal van vorig jaar. Ook het aantal vacatures is voor het eerst in anderhalf jaar weer gestegen. Op dit moment kampt 36,5 procent van de bedrijven met een personeelstekort. Samen met horeca en zakelijke dienstverlening is logistiek de sector met het grootste personeelstekort.
Arbeidsmarkt in logistiek
Dat de arbeidsmarkt in de logistiek krap is, blijkt uit de overzichtskaarten waarin het tekort aan transport- en warehouse-personeel is weergegeven. Grote delen van het land zijn rood gekleurd, Zuid- en Oost-Nederland zelfs donkerrood. Alleen bedrijven in Groningen hebben vooralsnog weinig moeite met het vinden van warehouse-personeel en heftruckchauffeurs. “Maar dat zijn de regio’s waarin ook niet veel werkgelegenheid is op het gebied van logistiek. De meeste logistieke bedrijven zijn geconcentreerd in de gebieden onder de grote rivieren”, stelt De Bruin.
Tempo-Team heeft met name ingezoomd op de vraag naar teamleiders en managers in de logistiek. Daaruit blijkt dat de vraag naar teamleiders in de eerste vijf maanden van dit jaar groter was dan voorgaande jaren. Dat blijft volgens Tempo-Team een functie die lastig in te vullen is. “De vraag naar logistiek managers ligt iets lager dan voorgaande jaren. Deze vraag vertoonde tijdens de pandemie een piek en lijkt nu weer wat te normaliseren”, licht De Bruin toe.
Automatisering en robotisering
Mede door de krapte op de arbeidsmarkt kiezen steeds meer bedrijven voor mechanisering of robotisering van magazijnen. Door machines of robots een deel van de werkzaamheden te laten overnemen, met name wat het lopen en rijden betreft, hopen ze hun medewerkers efficiënter te kunnen inzetten. Dat ziet De Bruin vooralsnog niet terug in een dalende vraag naar logistiek personeel. “Met name de vraag in regio’s als West-Brabant, Rotterdam, Schiphol en Noord-Limburg is groot. Deze logistieke hotspots hebben het zwaar.”
Dat betekent dat organisaties als Tempo-Team creatief moeten zijn. “Wij zijn nu bezig met een proefproject waarin we virtual reality inzetten. We gebruiken deze technologie om mensen op een heftrucksimulator te zetten en op die manier kennis te laten maken met dit vak. Op dit manier proberen we mensen die in eerste instantie niet denken aan een carrière in de logistiek toch te interesseren voor dit vak.”
Verhouding tussen vast en flex
Het gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt is dat de verhouding tussen vast en flexibel personeel verandert. Om personeel aan zich te binden, bieden bedrijven hun medewerkers eerder een vast contract aan. “Dat heeft te maken met het personeelstekort, maar ook met de wetgeving waardoor de inzet van flexibel personeel duurder is geworden.”
De Bruin noemt de verschuiving van flex naar vast dan ook een logische ontwikkeling. “Op sommige locaties zagen we warehouses met wel 80 procent flexibel personeel: een erg ongezonde situatie. Waarbij de opmerking past dat een bepaalde mate van flexibiliteit altijd nodig blijft in de logistiek. Vanwege seizoenspatronen blijft het nodig om het aantal medewerkers te kunnen opschalen of afschalen. Maar bedrijven doen er goed aan om te kijken hoe groot hun flexibele schil precies moet zijn.”
Lonen stijgen flink
De krapte op de arbeidsmarkt leidt tot hogere lonen voor logistiek personeel. “De lonen in magazijnen van grote logistiek dienstverleners en e-commercebedrijven zitten maar net boven het minimumloon. Door de stijging van het minimumloon de afgelopen tijd zijn daarom ook de lonen voor logistiek medewerkers met 10 tot 15 procent gestegen. Dat betekent dat ook de lonen van de andere functies in de logistiek moeten stijgen. Anders heb je straks geen onderscheid meer tussen het loon van een ervaren reachtruckchauffeur en een startende magazijnmedewerker.”
Behalve een goed loon is het bieden van meer zekerheid en goede doorstroommogelijkheden belangrijk. Ook een thema als veiligheid verdient aandacht, vindt De Bruin. “Die komt door de hoge werkdruk in het gedrang, onder meer omdat bedrijven te weinig tijd nemen voor het inwerken en begeleiden van nieuwe medewerkers. Bij bedrijven die dat wel goed oppakken, ligt de werknemerstevredenheid meetbaar hoger.”