Heftruckbestuurders analyseren voortdurend risico’s. Telkens weer opnieuw proberen ze de juiste inschatting te maken, zodat ze gezond en veilig hun werk kunnen doen. Maar hoe doe je dat, risico’s inschatten? TOM van BLOM vroeg het aan hogere veiligheidskundige Erik Kooij. Hij geeft drie tips.
Het aantal arbeidsongevallen stijgt nog elk jaar. Dat concludeert de Inspectie SZW na analyse van de cijfers over 2016. De logistiek staat in de top vijf van sectoren met het meeste aantal slachtoffers: 59 slachtoffers per 100.000 banen. Met name heftrucks zorgen voor grote risico’s in de logistieke sector.
Eén van de uitdagingen van heftruckbestuurders is het inschatten van risico’s. Tijdens het werk komen ze tientallen keren per dag terecht in situaties waarin ze snel een beslissing moeten nemen. Moet ik bij dit kruispunt vaart minderen of niet? Kan ik met mijn vorken die pallet bovenin de stelling al oppakken of niet? TOM van BLOM vroeg naar de visie van Erik Kooij, een hogere veiligheidskundige met ervaring in de logistiek. Hij geeft drie tips voor een betere inschatting van risico’s.
Tip 1: Breng risico’s in kaart
De eerste tip ligt voor de hand: maak een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Die is wettelijk verplicht, maar volgens de Inspectie SZW beschikt slechts 27 procent van de bedrijven over een RI&E waarin alle belangrijke risico’s zijn geïnventariseerd. Vaak zijn dat de grote bedrijven. Veertig procent van de werknemers werkt bij een bedrijf zonder RI&E.
Volgens Kooij is een RI&E meer dan een verplicht nummer. Zaak is om de arbeidsrisico’s in het magazijn niet alleen systematisch in kaart te brengen en ze te reduceren, maar ze ook zo veel mogelijk te delen met medewerkers. Of beter nog: maak ze mede-eigenaar van zowel de arbeidsrisico’s als van het actieplan om die risico’s te reduceren. Wie die risico’s kent, kan beter anticiperen op mogelijke incidenten. “Piloten moeten hun vliegtuigbrevet jaarlijks onderhouden. Het zou goed zijn als ook heftruckbestuurders elk jaar op soortgelijke wijze worden getoetst. Kennen ze alle risico’s nog? Weten ze waar de knelpunten zijn?”, aldus Kooij, die betrokken is geweest bij de opzet van de Code Gezond en Veilig Magazijn.
Tip 2: Zorg voor praktische instructies
Voor het juist inschatten van risico’s is eveneens de kennis en kunde van de bestuurder van belang. Hij moet weten wat zijn machine wel en niet kan in een risicovolle situatie. Is op tijd afremmen voor die voetganger wel mogelijk? Of is het beter om ‘m te ontwijken met een stuurcorrectie? “Twee factoren spelen hierbij een rol: de beheersing over de machine en de perceptie van de risico’s. De uitdaging is om de machine volledig onder controle te hebben en telkens weer een juiste inschatting van de risico’s te maken”, stelt Kooij.
Een geldig heftruckcertificaat zegt veel over de kennis en kunde van bestuurders, maar niet alles. “De vraag is wat dat certificaat waard is zodra de bestuurder bijvoorbeeld terecht komt op een andere heftruck in een andere werkomgeving. Het maakt een groot verschil of je gewend bent in een eend of in een Ferrari te rijden”, vertelt Kooij, die adviseert om nieuwe medewerkers de tijd te geven om de heftruck en de werkomgeving te leren kennen. “Geef ze inzicht in de gewijzigde gebruiksaanwijzing en het gewenste veiligheidsgedrag van de organisatie. Leg uit waarop ze moeten letten. Hoe snel trekt de heftruck op? Hoe nerveus is het stuurgedrag? En maak ze bewust van de omgeving waarin ze komen te werken. Loop bijvoorbeeld samen een rondje door het magazijn en wijs ze op risicogebieden.”
Tip 3: Bevorder eigen regie en verantwoordelijkheid
Goed toezicht houden op het rijgedrag helpt eveneens. Noteer waar in het magazijn de meeste schades worden gereden. Observeer en onderzoek welke fouten steeds weer opnieuw worden gemaakt. “Gebruik die informatie om bestuurders feedback te geven en steeds weer op de risico’s te wijzen. Maak ze bewust van hun eigen veiligheidsgedrag en wat ze kunnen doen ter verbetering ervan. Zo blijven ze alert”, zegt Kooij, die werkt als adviseur arbeidsveiligheid bij ENRGY in Business Group uit Amsterdam.
Tegelijkertijd is het zaak om ook meldingen van bestuurders over onveilige situaties serieus te nemen: zij zijn immers de professional die ze dagelijks tegenkomen. Dat levert niet alleen inzicht in verbeterpunten op, maar leidt ook tot verbetering van het veiligheidsbewustzijn. “Creëer daarnaast positieve werkomstandigheden waarin bestuurders een incident kunnen melden zonder de schuld te krijgen. Als daadwerkelijk naar hen wordt geluisterd, voelen ze zich gesteund. Dan blijven ze opletten, wat uiteindelijk leidt tot minder (bijna)ongevallen en in de kern tot verbetering van de veiligheid en gezondheid in de logistieke werkomgeving.”
