Wij helpen u graag op weg. Bel 074 - 376 40 44
Door een heftruckongeval verloor Lars van Rode zijn linkerbeen. Sindsdien trekt de Vlaming langs bedrijven en instellingen om zijn verhaal over veiligheid te vertellen. In een serie artikelen voor BLOM Opleidingen deelt hij zijn inzichten. In deze tweede aflevering waarschuwt hij voor het sturen op veiligheidscijfers. “Binnen grote bedrijven worden vestigingen tegen elkaar uitgespeeld.”
Hoe meer meldingen van incidenten of bijna-ongevallen, hoe beter. Daarvan is Lars van Rode overtuigd. Elk incident stelt het bedrijf in staat om daarvan te leren en de veiligheid te verbeteren. “Niet alleen het incident zelf is belangrijk, maar ook het mentale proces dat plaatsvindt bij het melden ervan. Als een medewerker een incident beschrijft, is hij bewust bezig met de veiligheid en de risico’s in zijn werkomgeving. Dat draagt bij aan het versterking van het veiligheidsbewustzijn. Dat is eigenlijk al de helft van het werk.”
Toch worden incidentmeldingen lang niet in elk bedrijf met open armen ontvangen. Dat geldt met name voor bedrijven met meerdere vestigingen die het aantal incidenten als prestatie-indicator hanteren. “Binnen zo’n bedrijf worden de vestigingen tegen elkaar uitgespeeld. In eerste instantie op cijfers omtrent efficiëntie en productiviteit. Tot het moment dat die vestigingen op het gebied van efficiëntie en productiviteit tegen hun grenzen aanlopen”, verklaart Van Rode. “Wat zie je dan gebeuren? Dat ze tegen elkaar worden uitgespeeld op basis van incidentmeldingen. Ik bekijk incidentmeldingen juist als iets positiefs, als een waardemeter van veiligheidsbetrokkenheid en transparantie.”
Van Rode verwijst naar de borden met het aantal ongevalsvrije dagen die tot voor kort in veel bedrijven hingen. “Vaak werd daaraan een doel en een beloning gekoppeld. Denk aan een bonus of gratis pizza voor iedereen als het bedrijf de honderd dagen haalt”, stelt de Vlaming. “Iedereen werkt naar dat doel toe. En als dat doel eenmaal is gehaald, is het klaar. Vaak zie je daarna de aandacht voor veiligheid en de incidentmeldingen weer verslappen. Een gezonde sense of unease is eigenlijk goed om voorzichtigheid te versterken. Daarom zie je die borden vandaag de dag niet zoveel meer.”
Daar komt bij dat een bord met het aantal ongevalsvrije dagen niet uitnodigt om ongevallen te melden. Zeker niet als het doel van honderd dagen binnen handbereik ligt. “Wie dan een incident meldt, boort zijn team die bonus of pizza door de neus”, weet Van Rode. “Dit soort maatregelen kunnen aanvankelijk wel degelijk effect hebben, maar werken op termijn contraproductief. Dat is hoe veiligheid werkt: wat we vijf, tien of twintig jaar geleden deden, is nu achterhaald. En wat we nu doen, zal over tien of twintig jaar weer achterhaald zijn.”
Vroeg of laat zullen bedrijven ook inzien dat het niet meer werkt om hun vestigingen tegen elkaar uit te spelen op het gebied van veiligheid. “Neem een prestatie-indicator als het aantal ongevallen zonder verzuim. Wat is daarvan het gevolg? Dat medewerkers met letsel aangepast werk krijgen. Vaak gaat het om weinig zinvol werk, maar dat voorkomt wel dat het ziekteverzuim oploopt. Bedrijven proberen dus te sturen op veiligheidscijfers, maar dat werkt niet als die onderliggende data niet kloppen.”
Iets soortgelijks treedt ook op bij het inhuren van bedrijven die op locatie aan het werk moeten. “Chemiebedrijven vragen installateurs of reparateurs om veiligheidscertificaten voordat ze hen toelaten. Soms vragen ze hen ook naar veiligheidscijfers. Daardoor ontstaat in feite een ongelijk speelveld, want bedrijven die niet de echte cijfers melden zijn in het voordeel. Veel veiligheidscijfers zorgen daarom in de praktijk voor een vals gevoel van veiligheid”, legt Van Rode uit. “Een stijgende of dalende trend in het aantal incidentmeldingen kan wel een goede graadmeter zijn, maar dan voor het veiligheidsbewustzijn en de betrokkenheid.”
Meer weten over de inzichten van Lars van Rode? De komende weken publiceert BLOM opleidingen meer blogs met zijn visie op veiligheid.
Marcel te Lindert is een ervaren schrijver en voormalig hoofdredacteur met meer dan zeventien jaar ervaring in de logistiek. Hij was hoofdredacteur bij de vakbladen Logistiek en Transport+Opslag, waar hij belangrijke ontwikkelingen in de sector volgde. Zijn diepgaande kennis en grote netwerk maken hem een belangrijke stem in de logistieke wereld.
