Steeds meer medewerkers, ook heftruckchauffeurs, worden aangestuurd, gecontroleerd en beoordeeld door algoritmes. Dat vindt lang niet iedereen fijn, blijkt uit nieuw onderzoek van TNO en het Rathenau Instituut. Ruim een kwart van de medewerkers ziet het werkplezier afnemen en de werkdruk toenemen. Daarom is het zaak dat bedrijven met medewerkers in gesprek gaan over de wijze waarop ze algoritmes willen inzetten.
De inzet van hef- en reachtrucks heeft maar één doel: het verplaatsen van pallets. Een truck die rondrijdt zonder een pallet te verplaatsen, is dus niet efficiënt bezig. Daarom is de meeste magazijnsoftware zo ingericht, dat het leegrijden van trucks tot een minimum beperkt blijft. De software beschikt daartoe over een algoritme dat na het afzetten van een pallet automatisch op zoek gaat naar een nieuwe opdracht in de buurt van de afzetlocatie.
Neem als voorbeeld een magazijn waarin net een vrachtwagen met pallets is gelost. Die pallets moeten stuk voor stuk in de magazijnstellingen worden weggezet. Dan is het niet handig als een heftruckchauffeur na elke pallet leeg weer terugrijdt naar het dock om de volgende pallet op te pakken. Het is een stuk efficiënter als de heftruckchauffeur op de terugweg een andere pallet meeneemt. Een pallet bijvoorbeeld die straks moet worden geladen in een andere vrachtwagen.
Volgorde en tempo van werk
Veel heftruckchauffeurs en andere medewerkers worden vandaag de dag aangestuurd door algoritmes. Zij ontvangen hun instructies van een softwaresysteem dat bepaalt welke opdrachten in welke volgorde moeten worden uitgevoerd. Steeds vaker geeft de software ook het tempo aan: de algoritmes berekenen hoelang een opdracht mag duren en geeft de heftruckchauffeur een seintje als hij of zij te langzaam werkt.
Onderzoekers van TNO en het Rathenau Instituut hebben onderzoek gedaan naar de inzet van algoritmes om medewerkers aan te sturen, te controleren en te beoordelen. Meer dan 28 procent van deze medewerkers heeft daardoor het idee dat ze meer gecontroleerd worden en niet meer hun eigen werktempo kunnen bepalen. Dat leidt tot minder werkplezier, meer werkdruk, meer burn-outklachten en daardoor een lagere productiviteit. Terwijl het vergroten van de productiviteit juist reden was om de algoritmes in te zetten.
Picnic: joggen of rennen?
In een artikel van de Volkskrant over dit onderzoek staat het verhaal van Lucenda, een medewerker in het magazijn van Picnic in Zaandam. Zij kreeg een polsscanner die haar in stevige pas langs alle stellingen stuurde. In 75 minuten tijd diende ze in totaal 213 boodschappen te verzamelen. Via haar scanner monitorde de teamleider of ze op schema lag. “Op een gegeven moment sprak hij mij aan dat ik te langzaam werkte”, zegt ze. “Toen dacht ik: ik jog al, moet ik dan nu gaan rennen?”
Volgens Picnic zelf zijn de algoritmes niet bedoeld om medewerkers op te jagen, maar om een goede planning te kunnen maken. “Als je op een dag honderd boodschappen moet verzamelen en elke medewerker er gemiddeld tien per dag doet, kun je uitrekenen dat je tien medewerkers nodig hebt”, stelt Picnic-baas Michiel Muller. “Bovendien: veel medewerkers vinden het juist leuk om te weten hoe lang ze erover doen. Daarom krijgen ze na elke opdracht feedback op hun scanner met een smiley. En aan het eind van de weken sturen we een overzicht hoe ze het doen ten opzichte van de rest.”
Ga in gesprek met medewerkers
De onderzoekers benadrukken dat het inzetten van algoritmes niet alleen maar slecht hoeft te zijn. Soms maken algoritmes het werk juist gemakkelijker en daardoor leuker. Een algoritme dat bijvoorbeeld uitrekent wat de kortste route door het magazijn is, zorgt ervoor dat orderpickers minder ver hoeven te lopen of te rijden. “Of het positief of negatief is, is helemaal afhankelijk van hoe het door werkgevers wordt ingezet”, zegt onderzoeker Wouter van der Torre van TNO in de Volkskrant.
De onderzoekers adviseren bedrijven om duidelijke keuzes te maken over de inzet van algoritmes. Bepalen de algoritmes tot in detail wat de medewerkers moeten doen of is er ook ruimte voor eigen keuzes? Is productiviteitsverhoging het doel of worden de algoritmes juist ingezet om het werk gemakkelijker en leuker te maken? Ontvangen alleen de medewerkers feedback of kunnen de managers de verzamelde data gebruiken medewerkers te beoordelen en vergelijken? Bedrijven die betrokken en bevlogen medewerkers willen, doen er goed aan hierover met hen in gesprek te gaan.