De loodzuurbatterijen in hef- en magazijntrucks maken steeds vaker plaats voor lithiumbatterijen. Deze batterijen zijn duurder, maar hebben een langere levensduur en vergen minder onderhoud. Ook voor heftruckchauffeurs heeft een overstap op lithiumbatterijen consequenties. Zij kunnen hun batterijen tijdens pauzes snel bijladen, maar zullen ermee rekening moeten houden dat hun truck zich anders gedraagt.
Voor het opladen en onderhouden van standaard loodzuurbatterijen bestaat een waslijst aan instructies en voorschriften. Voor een lange levensduur van de batterijen is het bijvoorbeeld zaak om de batterijen niet volledig leeg te rijden. Het beste is om ze aan de batterijlader aan te sluiten voordat ze voor 80 procent zijn ontladen, maar ze in de lunchpauze eventjes snel bijladen is juist weer uit den boze. Dan kan de batterij beschadigd raken doordat het zuur in de batterij niet voldoende wordt gemengd.
Risico op explosies
Na het laden dient het niveau van de vloeistof (elektroliet) in de batterij te worden gecontroleerd. Als dat niveau te laag is, moet de batterij worden bijgevuld. Niet met gewoon kraanwater, maar met gedemineraliseerd of gedestilleerd water, vaak kortweg demiwater genoemd. Daarnaast moet de batterij schoon en droog blijven om kruipstromen te voorkomen. Ontstaat corrosie aan bijvoorbeeld de polen van de batterij? Dan is het zaak om die direct te verwijderen.
Tot slot moet het laden en onderhouden van loodzuurbatterijen voldoen aan een groot aantal veiligheidsvoorschriften. Het vloeistof in de batterij is niets anders dan verdund zwavelzuur, een bijtende vloeistof. Daarom moeten persoonlijke beschermingsmiddelen zoals een veiligheidsbril, een zuurbestendige schort en zuurbestendige handschoenen worden gebruikt. Tijdens het laden ontstaat waterstofgas, dat in combinatie met zuurstof het veelzeggende knalgas vormt. Als de laadruimte niet goed is geventileerd, kan een explosie ontstaan.
Opladen in de koffiepauze
Lithiumbatterijen maken het leven van heftruckchauffeurs een stuk eenvoudiger. In basis lijken deze batterijen sterk op de lithiumbatterijen uit telefoons en laptops met één verschil: de chemische samenstelling in de batterij is anders, waardoor de lithiumbatterijen in heftrucks een stuk veiliger zijn dan die in telefoons - extra belangrijk vanwege de grote hoeveelheid energie die in heftruckbatterijen is opgeslagen.
Lithiumbatterijen voor telefoons en heftrucks hebben één belangrijke overeenkomst: tussentijds opladen is nu wel toegestaan. Net zoals we onze telefoon voor vertrek nog even een paar minuten kunnen opladen zonder de levensduur van de batterij te beperken, kunnen we dat ook doen met heftrucks op lithiumbatterijen. Wie in koffie- en lunchpauzes zijn truck aan de oplader zet, hoeft nooit te vrezen voor een lege batterij. Sterker nog: in veel magazijnen is het niet meer nodig om batterijen na een shift van acht uur te wisselen om te garanderen dat de volgende shift met een volle batterij aan de slag kan.
Bijvullen niet meer nodig
Lithiumbatterijen bieden nog veel meer voordelen in vergelijking met loodzuurbatterijen. Zo duurt het geen acht uur, maar hooguit twee uur voordat een batterij weer is opgeladen. Daarbij ontstaan geen gevaarlijke gassen meer, zodat speciale laadruimtes overbodig zijn. Lithiumbatterijen hebben bovendien minder last van corrosie, terwijl het bijvullen van het elektroliet met demiwater zoals bij loodzuurbatterijen niet meer nodig is.
Wie rijdt op lithiumbatterijen, hoeft dus niet veel meer te doen dan regelmatig de stekker erin te steken. Toegang tot het batterijcompartiment is eigenlijk niet meer nodig. Voor enkele heftruckfabrikanten is dat reden geweest om het ontwerp van hef- en magazijntrucks aan te passen. Denk aan een ontwerp waarin de batterij is weggewerkt onder de cabine, waardoor de truck compacter en het zicht op bijvoorbeeld het vorkenbord beter wordt.
Effect op rijgedrag
Wat betekent het gebruik van lithiumbatterijen voor heftruckchauffeurs? Allereerst dat ze de discipline moeten opbrengen om hun trucks zodra het kan aan te sluiten op de batterijlader. Dat voorkomt dat ze zelf of hun collega’s uit de volgende shift worden geconfronteerd met een lege batterij. Wat helpt is als de batterijladers in de buurt van de personeelsruimtes staan opgesteld, zodat chauffeurs geen tijd verliezen als ze de batterij willen bijladen.
Daarnaast kunnen lithiumbatterijen effect hebben op het rijgedrag van hef- en magazijntrucks. Het grootste nadeel is dat lithiumbatterijen lichter zijn dan loodzuurbatterijen. Dat is met name relevant voor heftrucks, waar loodzuurbatterijen een belangrijk onderdeel van het contragewicht zijn. Wie loodzuurbatterijen vervangt door litihiumbatterijen, zal het contragewicht dus op een andere manier op peil moeten houden. Hoe dan ook: neem in ieder geval bij de overstap op lithiumbatterijen de tijd om het gedrag van de truck te leren kennen.
Andere technologie: waterstof
Na opsomming van alle voordelen van lithiumbatterijen blijft twee vragen over: waarom zijn tegenwoordig niet meer hef- en magazijntrucks standaard voorzien van lithiumbatterijen? Het antwoord is eenvoudig: omdat de aanschafkosten vooralsnog een stuk hoger zijn. De tweede vraag: zullen we in de toekomst alleen nog maar trucks op lithiumbatterijen zien? Dat is de vraag. Het kan zijn dat in sommige situaties loodzuurbatterijen kostenefficiënter blijven.
Daarnaast zijn andere oplossingen in opkomst, zoals waterstof. In dat geval wordt de truck voorzien van een brandstofcel, die elektriciteit genereert door waterstof te verbranden. Bij het verbranden van waterstof komen geen schadelijke emissies vrij, alleen water. Die elektriciteit die daarbij ontstaat, wordt vervolgens gebruikt om de elektromotor aan te drijven. In Nederland staat waterstof nog in de kinderschoenen, maar in bijvoorbeeld de Verenigde Staten wordt deze technologie al op grote schaal toegepast.